Digital Intelligence (DQ) – Ακόμα και η νοημοσύνη έγινε ψηφιακή;

Αναδημοσίευση από το blog του job-pairs.gr

Στην εποχή μας, όπου η τεχνολογική εξέλιξη είναι ραγδαία, όλα τείνουν να γίνονται ψηφιακά. Ακόμα και πιο αφηρημένες έννοιες όπως η νοημοσύνη, καλούνται πλέον να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και τρόπο ζωής. Έτσι λοιπόν, γεννήθηκε η Ψηφιακή Νοημοσύνη.

Η Ψηφιακή Νοημοσύνη είναι η ικανότητα ενός ατόμου να εγκλιματίζεται στον σύγχρονο ψηφιακό κόσμο και να δρα συνειδητά και υπεύθυνα μέσα σε αυτόν. Η ικανότητα αυτή, που χαρακτηρίζεται και ως ψηφιακή ευστροφία, περιλαμβάνει τον σωστό και υπεύθυνο χειρισμό των ψηφιακών μέσων καθώς και την κατανόηση της χρησιμότητας και της λειτουργίας τους. Η ευστροφία έγκειται επίσης και στην αντίληψη των προκλήσεων και των κινδύνων που ενδέχεται να κρύβουν τα νέα ψηφιακά μέσα. Επομένως, τα ψηφιακά ευφυή άτομα δρουν απόλυτα φυσιολογικά στον νέο ψηφιακό κόσμο και έχουν τα ψηφιακά μέσα ως εργαλεία για την επίτευξη των στόχων τους αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Επωφελούνται, λοιπόν, στο έπακρο από τις νέες δυνατότητες αναγνωρίζοντας τα όρια και τους περιορισμούς.

Σύμφωνα με το DQ Institute, η ψηφιακή νοημοσύνη αποτελείται από οχτώ βασικές δεξιότητες. Αυτές είναι οι εξής:

1.      Ψηφιακή ταυτότητα

Η ικανότητα ενός ανθρώπου να χτίσει και να διατηρήσει μια υγιή ψηφιακή ταυτότητα. Εκτός όμως από το να μπορεί το άτομο να χρησιμοποιεί με σύνεση και ακεραιότητα την ψηφιακή του ταυτότητα, θα πρέπει να έχει την ικανότητα να τη συνδυάζει αρμονικά και με τη φυσική του παρουσία. Επιπλέον, ένας πολίτης με υγιή ψηφιακή ταυτότητα θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία και τα ψηφιακά μέσα με δημιουργικό και επιχειρηματικό τρόπο ώστε να προτείνει νέες ιδέες και λύσεις σε προβλήματα.

2.      Ψηφιακά Δικαιώματα

Στα ψηφιακά δικαιώματα ανήκει η ψηφιακή ιδιωτικότητα,η οποία αναφέρεται στην ικανότητα να χειριζόμαστε με απόλυτη διακριτικότητα όλα τα προσωπικά δεδομένα που μοιράζονται στο διαδίκτυο. Η συγκεκριμένη δεξιότητα δεν αφορά μόνο στην προστασία των δικών μας προσωπικών στοιχείων αλλά και των στοιχείων όσων συναναστρεφόμαστε on-line. Το ίδιο ισχύει και για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων αλλά και της ελευθερίας του δικού μας ψηφιακού λόγου καθώς και του λόγου των ψηφιακών μας συμπολιτών.

3.      Ψηφιακός Αλφαβητισμός

Ως ψηφιακός αλφαβητισμός νοείται η ικανότητα υπολογιστικής σκέψης, κριτικής σκέψης αλλά και δημιουργίας περιεχομένου στο διαδίκτυο και στον ψηφιακό κόσμο γενικότερα. Πιο συγκεκριμένα, όταν έχεις τις παραπάνω ικανότητες, μπορείς  να περνάς από φίλτρο ό,τι πληροφορία λαμβάνεις στο διαδίκτυο και να χρησιμοποιείς την κριτική σου σκέψη πριν την ενστερνιστείς. Όταν διαθέτεις κριτική σκέψη στις δραστηριότητές σου on–line, είσαι σε θέση να ξεχωρίσεις το αληθινό από το ψεύτικο, το καλό από το επιβλαβές καθώς και την αξιόπιστη πηγή από μια αμφιβόλου προέλευσης.

4.      Ψηφιακή επικοινωνία

Πόσο έξυπνα, σωστά και συνετά επικοινωνούμε και συνεργαζόμαστε on–line ώστε να έχουμε ισορροπημένες ψηφιακές προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις; Αυτή είναι η ψηφιακή επικοινωνία.  Επίσης, μεγάλη σημασία στην επικοινωνία έχει το ψηφιακό μας αποτύπωμα. Η επίδραση δηλαδή που έχει η ψηφιακή μας δράση σε ολόκληρο τον ψηφιακό κόσμο.

5.      Ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη 

Η έννοια της γνωστής μας συναισθηματικής νοημοσύνης αλλά ψηφιακά. Πόση κοινωνική και συναισθηματική επίγνωση έχουμε για τους ψηφιακούς μας συμπολίτες αλλά και κατά πόσο μπορούμε να τους νιώσουμε και να σεβαστούμε τις ανάγκες τους;

6.      Ψηφιακή ασφάλεια

Η ασφαλής χρήση του διαδικτύου και η ικανότητα να προστατεύουμε προσωπικά στοιχεία όπως οι κωδικοί πρόσβασης αλλά και να είμαστε ασφαλείς απέναντι σε απόπειρες κλοπής δεδομένων και κυβερνοαπειλών.

7.      Ψηφιακή προστασία

Η ικανότητα να προστατεύουμε την ψηφιακή μας οντότητα από επικίνδυνες επαφές και από διάφορους ψηφιακούς κινδύνους όπως η κλοπή περιεχομένου και ταυτότητας ή ο κυβερνοεκφοβισμός (cyberbullying).

8.      Ψηφιακή χρήση

Εδώ αναφέρεται η πολύ σπουδαία δεξιότητα της ισορροπίας μεταξύ ψηφιακής και κανονικής ζωής. Ο χρήστης θα πρέπει να γνωρίζει την στιγμή που θα πρέπει να σβήσει την οθόνη και να συνεχίσει την κοινωνική του ζωή χωρίς αυτή.

 Αναγνωρίζετε στον εαυτό σας πολλές από τις παραπάνω δεξιότητες;

Συγχαρητήρια! Είστε ψηφιακά ευφυής!

Θεανώ Μακρή, MBA

Πηγή: https://www.dqinstitute.org/

 

 

Το brain drain και η έλλειψη δεξιοτήτων στην Ελλάδα

Το brain drain ή «φυγή εγκεφάλων» είναι ένα φαινόμενο που γνωρίσαμε στα χρόνια της κρίσης. Αφορά στην αποδημία Ελλήνων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και δεξιότητες στο εξωτερικό. Ο λόγος της φυγής τους είναι είτε η ανεργία είτε γιατί νιώθουν ότι το επαγγελματικό επίπεδο στη χώρα μας αδυνατεί να καλύψει τις προσδοκίες τους. Όλοι έχουμε συγγενείς, φίλους, γνωστούς ή έχουμε ακούσει ιστορίες ανθρώπων με πτυχία και προσόντα οι οποίοι έφυγαν στο εξωτερικό για μια καλύτερη ζωή και ένα πιο βέβαιο μέλλον.

Παρόλο που η μετανάστευση των πτυχιούχων υπήρχε και πριν από την κρίση, τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μαζική σε ανησυχητικό βαθμό και μάλιστα με αυξανόμενες τάσεις. Σύμφωνα με έρευνες για το θέμα, από το 2008 και μετά, ο αριθμός των μορφωμένων Ελλήνων που εγκατέλειψαν τη χώρα ανέρχεται σε περίπου 400.000.

Τι σημαίνει όμως αυτό για το ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδας; Η απώλεια που υφίσταται είναι τεράστια αφού χάνει μεγάλο μέρος των επιστημόνων που ενώ σπούδασαν στα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα τώρα προσφέρουν την γνώση και την εμπειρία τους σε άλλες χώρες.

Η υποβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας δεν μπορεί να μην έχει επιπτώσεις και στη συνολική της οικονομική της κατάσταση, σταθερότητα αλλά και στην εγχώρια ερευνητική δραστηριότητα.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι έξι στις δέκα επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολία στο να βρουν εργαζόμενους με κατάλληλα προσόντα. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, υπάρχουν περίπου 1 εκατομμύριο άνεργοι που δυσκολεύονται να βρουν δουλειά ενώ ταυτόχρονα μεγάλο ποσοστό των επιχειρήσεων που είναι μέλη του έχουν δηλώσει ότι δεν μπορούν να καλύψουν κενές θέσεις εργασίας λόγω έλλειψης προσωπικών, επαγγελματικών και τεχνικών δεξιοτήτων των υποψηφίων.

Ρεαλιστικά βέβαια μιλώντας, για το παραπάνω παράδοξο δεν ευθύνεται μόνο το brain drain. Μερίδιο ευθύνης έχουν και οι ίδιες οι επιχειρήσεις οι οποίες εκτός από τις μειωμένες δαπάνες για την κατάρτιση των ίδιων των εργαζομένων τους, ζητούν ένα μεγάλο φάσμα δεξιοτήτων και έχουν αυξήσει τις απαιτήσεις σε μορφωτικό επίπεδο και εργασιακή εμπειρία με αποτέλεσμα να μη βρίσκουν υποψήφιους που πληρούν όλα τα κριτήρια.

Θεανώ Μακρή

Στέλεχος Πωλήσεων & Marketing, ΜΒΑ

Η 4η βιομηχανική επανάσταση και το μέλλον της αγοράς εργασίας

Πολύ ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με την αγορά εργασίας στο μέλλον και τις νέες απαιτούμενες δεξιότητες από τον κο Ιωάννη Νικολάου (Αναπληρωτής Καθηγητής Οργανωσιακής Συμπεριφοράς & Διευθυντής ΜΠΣ στην Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού)

 

Η αγορά εργασίας αλλάζει, και αλλάζει ραγδαία. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να καταλάβει ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας, είναι συντριπτικές και, όχι μόνο δεν πρόκειται να περιοριστούν, αλλά το αντίθετο, θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται με αυξητικούς ρυθμούς στο μέλλον. Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο αποτέλεσε η αναφορά του World Economic Forum (2016)[1], με τίτλο: “The Future of Jobs. Employment, Skills and Workforce Strategy for the Fourth Industrial Revolution”. Πρόκειται για μια διεθνή έρευνα που πραγματοποίησε ο οργανισμός μεταξύ πολυάριθμων Διευθυντών Ανθρωπίνου Δυναμικού και άλλων ανωτάτων στελεχών ενός μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων, από χώρες που αντιπροσωπεύουν τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

[1] http://www3.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs.pdf

Η εποχή μας βιώνει την 4^η βιομηχανική επανάσταση. Η 1^η βιομηχανική επανάσταση οδήγησε τον 18^ο αιώνα στην εμφάνιση της βιομηχανίας και την απομάκρυνση από την αγροτική οικονομία· η 2^η βιομηχανική επανάσταση στις αρχές του 20^ου αιώνα οδήγησε στην εμφάνιση της γραμμής παραγωγής με την εισαγωγή της επιστημονικής διοίκησης και  την ραγδαία αύξηση της παραγωγικότητας· η 3^η βιομηχανική επανάσταση πιο πρόσφατα, στο τέλος του 20^ου αιώνα, αναφέρεται στους τρόπους που το διαδίκτυο, οι νέες μορφές ενέργειας και η ψηφιακή τεχνολογία, αλλάζουν τον τρόπο που λειτουργούν οι επιχειρήσεις και η οικονομία. Πριν καλά-καλά ολοκληρωθεί η 3^η βιομηχανική επανάσταση λοιπόν, πολλοί ερευνητές μιλούν ήδη για την έλευση της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης. Μιλούν για την έλευση των ρομπότ στην παραγωγική διαδικασία, την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence), της μηχανικής μάθησης (machine learning), της νανοτεχνολογίας και της βιοτεχνολογίας, αλλά και του διαδικτύου των αντικειμένων (Internet of Things). Ταυτόχρονα, οι αλλαγές που συμβαίνουν σε κοινωνικο-οικονομικό, γεωπολιτικό και δημογραφικό επίπεδο, επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές που φέρνει η 4^η βιομηχανική επανάσταση. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ανέδειξαν ως σημαντικότερες δύο μεγάλες κατηγορίες αλλαγών: τις δημογραφικές-κοινωνικο/οικονομικές  και τις τεχνολογικές (βλ. γράφημα). Συνοπτικά από το γράφημα φαίνεται ο κρίσιμος ρόλος των νέων μορφών εργασίας, των νέων-αναδυόμενων αγορών, της κλιματικής αλλαγής και της γεωπολιτικής αστάθειας, όπως επίσης ο ρόλος της κινητής τηλεφωνίας και του υπολογιστικού νέφους, των big data, των νέων μορφών ενέργειας, του διαδικτύου των αντικειμένων (Internet of Things), της διανεμητικής οικονομίας και του πληθοπορισμού (crowdsourcing), της ρομποτικής, κλπ.

Με μια ματιά  λοιπόν προς το μέλλον, που όμως είναι πολύ κοντά μας πλέον, οι αλλαγές αυτές έχουν αντίκτυπο (ή πρέπει να έχουν αντίκτυπο), όχι μόνο στον χώρο των επιχειρήσεων, αλλά και στην εκπαίδευση και τις εκπαιδευτικές πολιτικές που εφαρμόζουν τα κράτη. Παρακάτω αναφέρονται συνοπτικά, οι πιο σημαντικές από αυτές τις αλλαγές:

• Νέοι ρόλοι / νέες θέσεις εργασίας

Η έρευνα του WEF όσο και άλλες παρόμοιες έρευνες αναδεικνύουν ότι στο άμεσο μέλλον θα «χαθούν» από την αγορά εργασίας ένας πολύ μεγάλος αριθμός θέσεων εργασίας, οι οποίες θα αυτοματοποιηθούν ή θα πάψουν να υφίστανται, λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης. Για παράδειγμα, μεγάλος αριθμός υποστηρικτικών ή διαχειριστικών θέσεων, θα αυτοματοποιηθούν. Αντίθετα, θα αυξηθεί ιδιαίτερα η ανάγκη για θέσεις εργασίας στο χώρο της Διοίκησης Επιχειρήσεων, Χρηματοοικονομικών, Πληροφορικής, Μαθηματικών και Μηχανικής. Ήδη για τις παραπάνω θέσεις εργασίας, οι επαγγελματίες της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλες δυσκολίες εύρεσης κατάλληλων υποψηφίων, με το κατάλληλο υπόβαθρο, όχι μόνο στην τεχνολογία αλλά και στις απαιτούμενες διαπροσωπικές ικανότητες, όπως θα αναφέρουμε στην συνέχεια. Επίσης, η έρευνα του WEF ανέδειξε ιδιαίτερα δύο κρίσιμους για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων ρόλους, οι οποίοι θα αναδειχθούν ακόμη περισσότερα, μέσα στα επόμενα χρόνια: του data analyst και του εξειδικευμένου στελέχους πωλήσεων. Η υπερπληθώρα δεδομένων και πληροφοριών που έχουν πλέον οι επιχειρήσεις για τους πελάτες, προμηθευτές, συνεργάτες και προσωπικό/υποψηφίους τους, απαιτεί data analysts που μπορούν όχι απλά να αναλύουν και να αξιολογούν αυτά τα δεδομένα αλλά που έχουν την επιχειρηματική σκέψη, την ηθική και την στρατηγική ικανότητα να τα ερμηνεύουν και να τα αξιοποιούν αποτελεσματικά προστατεύοντας ταυτόχρονα την ιδιωτικότητα όσων «προσφέρουν» αυτά τα δεδομένα. Από την άλλη, τα στελέχη πωλήσεων αποτελούσαν ανέκαθεν την «ατμομηχανή» των επιχειρήσεων. Όμως, τα νέα προϊόντα/υπηρεσίες, οι αλλαγές των χαρακτηριστικών των πελατών, λόγω των κοινωνικό-δημογραφικών αλλαγών, αλλά και ο νέος ρόλος της τεχνολογίας, τονίζουν την αναγκαιότητα για εξειδικευμένα στελέχη πωλήσεων, τα οποία έτσι κι αλλιώς σε όλες τις έρευνες (πχ Manpower Employment Outlook Surveys), αναδεικνύονται μεταξύ των πιο δύσκολων θέσεων προς κάλυψη, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

• Έλλειψη δεξιοτήτων

Στο νέο εργασιακό περιβάλλον απαιτούνται νέες ικανότητες, γνώσεις και δεξιότητες. Πληθώρα ερευνών[1] έχουν αναδείξει ότι στο άμεσο μέλλον αυτά που γνωρίζουμε σήμερα, ή που διδάσκονται στην εκπαίδευση, θα είναι σύντομα περιττά. Για παράδειγμα, κοινωνικές δεξιότητες, στις οποίες μέχρι σήμερα δεν δίνεται ιδιαίτερη προσοχή, όπως η πειθώ, η συναισθηματική νοημοσύνη, η μεταδοτικότητα/επικοινωνία και η συνεργασία/ ομαδικότητα, θα πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο ή και υψηλότερο επίπεδο με τις τεχνικές ικανότητες που απαιτούνται για την υψηλή απόδοση σε μια θέση εργασίας. Κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλες αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα όλων των επιπέδων εκπαίδευσης, αλλά και στον τρόπο που προσελκύουν, αξιολογούν και εκπαιδεύουν το ανθρώπινο δυναμικό τους οι επιχειρήσεις. Αυτή η έλλειψη δεξιοτήτων, αποτελεί ήδη ένα κρίσιμο παράγοντα εξεύρεσης κατάλληλου προσωπικού για πάρα πολλές επιχειρήσεις. Παράλληλα, τα ανώτερα στελέχη και ειδικότερα τα στελέχη του Ανθρώπινου Δυναμικού θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν και να διαφοροποιήσουν τις πρακτικές στελέχωσης, εκπαίδευσης και ανάπτυξης του προσωπικού τους, λειτουργώντας πιο «προνοητικά», ειδικά στο ζήτημα του προγραμματισμού του ανθρώπινου δυναμικού. Κάποιες καλές πρακτικές, όπως η αποτελεσματικότερη διασύνδεση με τα πανεπιστήμια ή η διακράτηση μεγαλύτερων σε ηλικία-έμπειρων εργαζομένων χρησιμοποιούνται πολύ λιγότερο από τις επιχειρήσεις, απ’ ότι θα έπρεπε.

Προτάσεις για το μέλλον

Στις προηγούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις, η προσαρμογή των εκπαιδευτικών συστημάτων, των επιχειρήσεων και των κρατικών δομών στις νέες αλλαγές πήρε πάρα πολύ χρόνο. Στην παρούσα, 4^η βιομηχανική επανάσταση, κάτι τέτοιο, απλώς δεν είναι εφικτό. Δεν έχουμε την πολυτέλεια και τον χρόνο. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους και να συνεργαστούν αποτελεσματικά. Οι επιχειρήσεις, θα πρέπει να επενδύσουν πραγματικά στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, εκπαιδεύοντας το προσωπικό όχι μόνο για τις σημερινές, αλλά και για τις αυριανές τους ανάγκες. Θα πρέπει να ενθαρρύνουν την ποικιλομορφία και να αναπτύξουν οριζόντιες συνεργασίες μεταξύ τους, ώστε να αντιμετωπίσουν από κοινού τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού. Οι κυβερνήσεις και οι εκπαιδευτικοί φορείς θα πρέπει να αλλάξουν ριζικά τα προγράμματα εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Είναι αναγκαία η ανάπτυξη διαπροσωπικών ικανοτήτων από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο. Και τέλος οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν πολλές από τις καθιερωμένες αντιλήψεις τους που μπορεί να ήταν αποτελεσματικές στον 20^ο αιώνα, αλλά όχι πλέον, όπως για παράδειγμα η προσαρμοστικότητα, η ευελιξία, η καινοτομία, η συνεχής αναζήτηση της μάθησης, το πνεύμα επιχειρηματικότητας, η προνοητικότητα, κ.ά. Κάνοντας κάποια από τα παραπάνω, οι πιθανότητες να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία την 4^η βιομηχανική επανάσταση στην αγορά εργασίας, αυξάνονται. Διαφορετικά…

[1] https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-10-skills-you-need-to-thrive-in-the-fourth-industrial-revolution/

https://www.mckinsey.com/global-themes/future-of-organizations-and-work/the-digital-future-of-work-what-skills-will-be-needed?cid=other-eml-alt-mip-mgi-oth-1707&hlkid=9d1dbb7cc5dc4418866742bee952dbff&hctky=2138532&hdpid=f3889f06-b02f-4e3a-8a36-8d3c718408cf